Taal

Coördinatoren Taal: Baukje Boekema en Marieke van Dijk  

Groep 1/2 

Op het Baken werken we vanaf groep 1 t/m 8 aan de taalontwikkeling. Voor het taalonderwijs in groep 1-2 wordt gebruik gemaakt van 6 thema’s per jaar. In elk thema worden verschillende werkvormen aangeboden om taal te stimuleren. Tijdens de hoeken en kringmomenten gaan kinderen spelenderwijs aan de slag met taal en letters. Denk hierbij aan rijmactiviteiten, wat hoor je vooraan, vertellen bij een vertelplaat, computerprogramma Bas Digitaal en gebruiken we verschillende ontwikkelingsmaterialen gericht op taal. Daarnaast heeft elk thema een prentenboek wat centraal staat. En wordt er elke dag voorlezen om de woordenschat en het leesplezier te bevorderen. Elk thema worden er ook een aantal letters aangeboden waar kinderen ook weer spelenderwijs mee aan de slag gaan. 

Groep 3 t/m 8 

Vanaf groep 3 t/m 8 krijgen de kinderen naast taal, ook lezen en spelling aangeboden. In groep 3 leren de kinderen lezen en hiervoor gebruiken wij op het Baken de methode Veilig Leren lezen (Kim versie). Leerlingen leren steeds één nieuwe letter in combinatie met eerder geleerde letters. Door te luisteren, voelen, kijken, schrijven en ordenen maken ze sneller de stap naar het vlot lezen van woorden, zinnetjes en korte teksten. Verder oefenen we nieuwe woorden met bekende woorddelen om optimaal te automatiseren. Tijdens de lessen is er aandacht voor zoemend lezen: je houdt klanken langer vast en verbindt ze (bijvoorbeeld ‘vvvisss’). Tot slot leren de kinderen de gelezen woorden direct te spellen en dat zorgt voor een sterke tekenklankkoppeling. Veilig leren lezen werkt met kernen waarin steeds een ander wereld oriënterend thema centraal staat. Elke dag is er een basisles en een integratieles. In de basisles wordt gefocust op het leren lezen en het leren spellen en tijdens de integratieles zoomen we in op leesbegrip, leesbevordering en woordenschat. 

In groep 4 t/m 8 werken we met Staal Taal en Staal Spelling. Staal Taal bestaat per schooljaar uit 8 verschillende thema’s. Per thema gaan de leerlingen aan de slag met levensechte bronnen, teksten en foto’s die ze ook buiten de klas tegen kunnen komen. Elke leerlingen maakt per thema zijn/haar eigen product in de vorm van een publicatie of presentatie. Op deze manier wordt het taalonderwijs functioneel, realistisch en wordt taal tot leven gebracht. De leerlingen worden taalkrachtig gemaakt en ervaren plezier in taal. Staal Spelling bestaat per schooljaar ook uit 8 blokken en daarnaast nog 2 herhalingsblokken aan het einde van het schooljaar. Staal werkt met de preventieve spellingaanpak van José Schraven. Dit is een bewezen effectieve methode. Er wordt gewerkt met een vast ritme, goed voordoen (samendoen en zelf doen), elke les herhalen en dagelijkse dictees. Daarnaast worden spelling en grammatica (woordsoorten, zinsdelen en leestekens) met elkaar gecombineerd. Elke week staat er één categorie centraal.  

Om het technisch, begrijpend én studerend lezen vorm te geven gebruiken we in groep 4 t/m 8 de methode Estafette editie 3. Estafette besteedt veel aandacht aan leesbeleving en leesbevordering. Op een ontdekkende manier komen allerlei literaire tekstkenmerken aan bod. Leerlingen krijgen leessuggesties voor boeken en tekstsoorten die een haakje hebben met de omnibustekst, zoals genre, onderwerp en schrijver. De technische leesvaardigheid blijft natuurlijk wel de belangrijkste voorwaarde om tot vloeiend lezen met begrip te kunnen komen. Daarom ligt de focus in groep 4, 5 en 6 op de technische leesvaardigheid. Tijdens de lessen wordt 35 minuten tijd besteed aan het oefenen van de technische leesvaardigheid. Onderdelen om te komen tot leesbegrip, zoals woordenschat, begrijpend luisteren en leesstrategieën toepassen, zitten hierin verweven. Per les staat in groep 4, 5 en 6 maar één woordtype centraal. Heel prettig voor kinderen die moeite hebben met lezen. En we passen het geoefende meteen toe in allerlei leuke en gevarieerde teksten om het plezier erin te houden! De laatste 15 minuten van de les zijn de leerlingen met ‘Ik begrijp, ik vind, ik ontdek’ 100% bezig met begrijpend lezen. Wanneer de basis van de technische leesvaardigheid in voldoende mate wordt beheerst (na groep 6), komt de focus te liggen op leesbegrip, studerend lezen en studievaardigheden. Het doel hiervan is om leerlingen zelfredzaam te maken voor het voortgezet onderwijs. In groep 7-8 verschuift de focus naar begrijpend en studerend lezen, want de meeste leerlingen hebben de techniek dan goed onder de knie. Juist de voorbereiding op het voortgezet onderwijs wordt dan heel belangrijk, waarbij de techniek wel wordt onderhouden. 

Om kinderen te blijven stimuleren hebben wij op school een goed gevulde mediatheek. Met een divers aanbod van aantrekkelijke boeken. Kinderen kunnen op meerdere momenten gebruik maken van de mediatheek. 

Bouw! 

Naast deze methodes zetten we in groep 2 t/m 4 ook Bouw! in om leesproblemen te voorkomen. Bouw! is een preventief programma dat leerlingen ondersteunt bij beginnende geletterdheid en leren lezen. Het programma helpt leerlingen die risico lopen op problemen met lezen en spelling inzicht te krijgen in alfabetische principes als teken-klankkoppeling en fonemisch bewustzijn en het lezen van steeds langere woorden. Bouw! is gericht op het voorkomen van leesproblemen en daarmee effectiever dan remediëren wanneer achterstanden al zijn ontstaan. Door gebruik te gaan maken van Bouw! willen we leesproblemen voorkomen. Op het Baken gebruiken we leerlingen uit groep 7 en 8 als tutor, zetten we hulpouders in om op school met leerlingen in Bouw! te werken en begeleidt de onderwijsassistent een aantal leerlingen die in Bouw! werken.  

Dyslexie 

Als een kind dyslexie heeft, heeft het recht op verschillende faciliteiten in het onderwijs. Een dyslexieverklaring is onbeperkt geldig. Leerlingen met een dyslexieverklaring leggen specifieke afspraken over het gebruik van eventuele hulpmiddelen vast op een dyslexiekaart. Deze dyslexiekaart maakt de leerkracht samen met de leerling. We kunnen bijvoorbeeld afspraken maken over extra tijd bij toetsen, het voorlezen van toetsen en spellingfouten alleen bij spelling meerekenen. Wanneer er gekozen wordt voor dyslexiebehandelingen door een externe behandelaar, is het belangrijk dat de leerkracht, de behandelaar en de ouders voor een goede afstemming zorgen. Dat betekent dat er regelmatig overleg plaatsvindt over het tijdstip van de behandeling, de inhoud en de voortgang. Een bezoek aan een erkende behandelaar van dyslexie geldt als geoorloofd verzuim en mag, in overleg, onder schooltijd plaatsvinden.